در دهه‌های اخیر با افزایش تصاعدی جمعیت، جهان با بحران افزایش آلودگی‌های شهری روبه‌رو بوده است. سوخت‌های فسیلی که از دسته انرژی‌های تجدیدناپذیر به حساب می‌آیند، عامل اصلی آلودگی هوا محسوب می‌شوند. بدون شک ادامه روند فعلی پایدار نیست و جهان باید به سمت جایگزینی سوخت‌های فسیلی با انرژی‌های تجدیدپذیر حرکت کند. روندی که خوشبختانه آغاز شده. اما انرژی‌های تجدیدپذیر به چه منابعی گفته می‌شود و این که استفاده از آن‌ها چگونه باعث کاهش آلودگی می‌شود؟ در این مقاله سعی داریم تا در مورد انرژی‌های تجدیدپذیر و نحوه تولید آن‌ها توضیحات کاملی ارائه دهیم و روشن کنیم که چگونه استفاده از این منابع انرژی می‌تواند به کاهش آلودگی‌های شهری منجر شود. در ادامه نیز از ارتباط این منابع انرژی با صنعت حمل‌ونقل سخن می‌گوییم.
منظور از انرژی تجدیدپذیر چیست؟
انرژی تجدیدپذیر یا Renewable energy به منابعی از انرژی گفته می‌شود که به طور طبیعی جایگزین می‌شوند و در طولانی‌مدت کاملاً پایدار هستند. انرژی تجدیدپذیر در مقابل انرژی تجدیدناپذیر قرار می‌گیرد که به صورت عمده به سوخت‌های فسیلی اشاره دارد. سوخت‌های فسیلی با مصرف ما تمام خواهند شد و جایگزینی آن‌ها با به میلیون سال زمان نیاز خواهد داشت. بنابراین برای انسان‌ها تجدیدناپذیر محسوب می‌شوند.
تعدادی از انواع معمول انرژی‌های تجدیدپذیر و نحوه تولید آن‌ها را در ادامه آورده‌ایم:
- انرژی خورشیدی: با استفاده از سلول‌های فتوولتائیک (Photovoltaic) یا سیستم‌های حرارتی خورشیدی می‌توانیم انرژی خورشید را مهار کنیم. سلول‌های فتوولتائیک قادر هستند تا نور خورشید را مستقیماً به انرژی الکتریکی تبدیل کنند. سیستم‌های حرارتی خورشیدی نیز انرژی حرارتی خورشید را جذب می‌کند تا مایعی را به نقطه جوش برساند و از طریق حرکت بخار، برق تولید کند.
- انرژی باد: توربین‌های بادی قادر هستند تا انرژی جنبشی باد را جذب کنند و آن را به برق تبدیل کنند. انرژی باد یکی از پراستفاده‌ترین منابع تجدیدپذیر است و در بسیاری از نقاط دنیا از جمله ایران، از توربین‌های بادی برای تولید برق استفاده می‌شود.
- انرژی آب (هیدرو): انرژی آبی یا برق آبی، نیرویی است که با استفاده از حرکت آب ایجاد می‌شود. به طور معمول برای مهار انرژی آب، سد می‌سازیم و با استفاده از دریچه‌های موجود در سد و عبور جریان پرفشار آب، برق تولید می‌شود.
- حرارت مرکز زمین: با استفاده از حرارت هسته زمین می‌توان برق تولید کرد. روند آن این نیز به این صورت است که با استفاده از حرارت زمین، آب به بخار تبدیل می‌شود و حرکت بخار نیز توربین‌ها را به حرکت درمی‌آورد.
- انرژی زیست‌توده یا بیومس (Biomass): زیست توده به مواد ارگانیک مثل چوب، محصولات کشاورزی و ضایعاتی اشاره دارد که می‌توانند به عنوان منبع انرژی استفاده شوند. زیست‌توده می‌تواند به صورت مستقیم به عنوان سوخت سوزانده شود یا این که به سوخت‌های زیستی مثل بیودیزل و اتانول تبدیل شود.
- انرژی موج دریا: همانطور که از ظاهر نام آن نیز شاید پیدا باشد، این نوع انرژی با مهار نیروی امواج دریا به دست می‌آید. نسبت به انواع دیگر انرژی‌های تجدیدپذیر جدیدتر است و فناوری‌های مختلفی برای مهار این انرژی در دست توسعه است.
ویژگی اصلی منابع تجدیدپذیر این است که به صورت طبیعی جایگزین می‌شوند و پایانی ندارد. ضمن این که اثرات مخرب کمتری بر روی محیط زیست دارند و آب و هوا را آلوده نمی‌کنند. این در حالی است که سوخت‌هایی مانند زغال‌سنگ، نفت و گاز طبیعی انواع گازهای گلخانه‌ای را در جو زمین رها می‌کنند و موجب تغییرات اقلیمی می‌شوند که می‌تواند برای موجودات زنده بر روی زمین خطرناک باشد.
انرژی‌های تجدید پذیر چگونه آلودگی هوا را کاهش می‌دهند؟
انرژی‌های تجدید پذیر با استفاده از مکانیسم‌های گوناگون قادر هستند تا آلودگی هوا و گازهای مضر منتشر شده در جو را کاهش دهند. چرا که آلودگی ایجاد شده در هنگام تولید برق را به صفر می‌رسانند. بنابراین میزان مواد آلوده‌کننده مثل سولفور دی‌اکسید و اکسید نیتروژن در محیط زیست کاهش می‌یابد.
صنعت حمل‌ونقل در دنیا یکی از مصرف‌کنندگان اصلی سوخت‌های فسیلی محسوب می‌شد. اما چند وقتی است که با ورود خودروهای برقی، ماجرا کمی تغییر کرده. خودروهای برقی هیچ‌گونه آلودگی‌ای برای محیط زیست ایجاد نمی‌کند. همچنین با وجود ایستگاه‌های شارژ که از انرژی خورشیدی برای شارژ خودروها استفاده می‌کنند، این امکان را به ما می‌دهد تا سیستم حمل‌ونقل را به گونه‌ای به‌روزرسانی کنیم که آلودگی ایجاد شده توسط آن با طرز چشم‌گیری کاهش پیدا کند.
چالش‌های استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در صنعت حمل‌ونقل
با وجود این که استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در صنعت حمل‌ونقل به ویژه خودروهای برقی با منافع گوناگونی همراه است، اما همچنان موانع و چالش‌هایی بر سر راه قرار دارد.
چالش اول متناوب بودن و تغییرپذیری منابع انرژی تجدیدپذیر است. به طور مثال، ساعاتی از شبانه‌روز که ما نور خورشید و یا باد را در اختیار داریم محدود و متغیر است و می‌توانند تغییرات ناگهانی داشته باشد که منجر به ایجاد ناهماهنگی می‌شود و ممکن است مشکلاتی را برای زیرساخت‌هایی مثل ایستگاه‌های شارژ به وجود بیاورد.
چالش بعدی بحث هزینه آن است. استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر با وجود این که در بلند مدت به نفع ما خواهد بود و هزینه‌ها را کاهش خواهد داد، اما فعلا انتخابی گران محسوب می‌شود. همین موضوع باعث می‌شود تا بسیاری به سمت آن نروند و محصولاتی که با استفاده از این فناوری‌ها تولید می‌شوند، به ناچار با قیمت بالاتری عرضه می‌شوند چرا که هزینه بالاتری برای تولید آن‌ها صرف شده.
تحقیقات و مطالعات بر روی فناوری‌های مرتبط با انرژی‌های تجدیدپذیر ادامه دارد و دانشمندان در تلاشند تا هزینه‌های مربوط به استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر را کاهش دهند تا برای بشر به‌صرفه باشد. در عین حال استفاده از خودروهای برقی در صنعت حمل‌ونقل می‌تواند قدم به ظاهر کوچکی باشد که ما را به سمت آینده‌ای که در انتظارش هستیم می‌برد.
خودروی برقی نبکا ET5 (اسکای ول)
خودروی برقی نبکا ET5 که با استفاده از آخرین استانداردهای روز دنیا ساخته شده، یکی از قدم‌های بزرگ ما به سمت ساختن اینده‌ای با حمل‌ونقل پایدار است. آینده‌ای که در آن وابستگی به سوخت‌های فسیلی کاهش پیدا کرده و آسمانی آبی و پاک خواهیم داشت. وسایل نقلیه‌ای که از سوخت‌های فسیلی (انرژی تجدیدناپذیر) استفاده می‌کنند، یکی از عوامل اصلی تولید گازهای گلخانه‌ای و آلوده شدن جو زمین هستند. استفاده از خودروهای برقی مثل نبکا ET5، می‌تواند در کاهش گاز کربن تولید شده نقش به‌سزایی داشته باشد.
