خودروهای هیبریدی نقطه عطف مهمی در تکامل فناوری خودرو به شمار میروند. این خودروها از منابع انرژی متعددی برای بهبود کارایی و کاهش آلایندهها استفاده میکنند. به طور کلی به خودروهایی هیبریدی گفته میشود که دارای بیش از یک منبع سوخت باشند و امروزه این اصطلاح اغلب برای خودروهایی به کار میرود که موتور احتراق داخلی بنزینی را با یک موتور الکتریکی باتریدار ترکیب میکنند. قدمت خودروهای هیبریدی به بیش از یک قرن میرسد اما محبوبیت آنها در اوایل قرن بیستویکم بیشتر شد زیرا در این زمان آگاهی از مشکلات زیستمحیطی و نیاز به کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی افزایش یافت و باعث شد افراد بیشتری تمایل به استفاده از تکنولوژی این خودروها پیدا کنند.
خودروهای هیبریدی در حال حاضر یک فناوری انتقالی میان خودروهای بنزینی و خودروهای تمامبرقی به شمار میروند و نقشی اساسی در تغییر صنعت خودروسازی به سمت وسایل نقلیه پایدارتر و سازگارتر با محیط زیست ایفا میکنند.
در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، هنوز ایده خودروهای بنزینی تثبیت نشده بود و مخترعان راههای مختلفی را برای تامین انرژی خودروها آزمایش کردند. با شروع قرن بیستم، تاریخچه خودروهای هیبریدی نیز آغاز شد. پیش از این درباره تاریخچه خودروهای برقی توضیح دادهایم که در این لینک میتوانید آن را مطالعه کنید و در این مطلب تاریخچه خودروهای هیبریدی را شرح میدهیم تا با روند توسعه فناوری آن در صنعت خودرو آشنایی بیشتری پیدا کنید.
۱۹۰۰: اولین خودروی هیبریدی
اولین خودروی هیبریدی در سال ۱۹۰۰ تولید شد. شرکت خودروسازی پورشه این خودرو را در نمایشگاه پاریس با نام Lohner-Porsche Mixte رونمایی کرد. هرچند که Mixte در ابتدا به طور کامل برقی بود، اما طراح آن، فردیناند پورشه، یک موتور احتراق داخلی برای شارژ باتریها اضافه کرد و Mixte به اولین خودروی هیبریدی تبدیل شد.
اولین خودروی هیبریدی با استقبال خوبی مواجه شد و با تولید تقریبا ۳۰۰ دستگاه از آن، شروع تاریخ خودروهای هیبریدی رقم خورد.
۱۹۱۰ آغاز حکومت سوختهای فسیلی
Mixte به دلیل ارزانتر و قدرتمندتر بودن خودروهای سوخت فسیلی، به سرعت از رقابت خارج شد، بازار تا یک قرن آینده، تحت تسلط خودروهای بنزینی قرار گرفت و تا ۵۰ سال دیگر، خودروهای هیبریدی جدی گرفته نشدند. برای مثال در سال ۱۹۱۶ شرکت خودروسازی وودز خودرو، از Woods Dual-Power که یک خودروی هیبریدی با یک موتور احتراق داخلی چهار سیلندر بود رونمایی کرد. حداکثر سرعت این خودرو حدود ۵۶ کیلومتر در ساعت بود اما موفقیتی کسب نکرد.
۱۹۶۰ از دست رفتن فرصتها
XP-883 یک خودروی هیبریدی بود که توسط کمپانی جنرال موتورز در سال ۱۹۶۹ ساخته شد و در نمایشگاه جهانی سال ۱۹۷۴ در اسپوکن، واشنگتن به نمایش درآمد.
با توجه به نقش ایالات متحده آمریکا به عنوان یک محرک اقتصادی جهانی، سیاستهای این کشور تصمیمات جهانی را تحت تاثیر قرار داد. کنگره آمریکا قوانینی را برای جذابیت بیشتر خودروهای هیبریدی و برقی تصویب کرد تا آلودگیها را کاهش دهد و جنرال موتورز نیز این فرصت را با ساخت XP-883 غنیمت شمرد. این خودروی هیبریدی در سرعتهای پایین از باتری و در سرعتهای بالا از موتور احتراق داخلی استفاده میکرد. مثل خودروهای هیبریدی معمولی، باتری آن حین کار کردن موتور بنزینی شارژ میشد و میتوانست به یک پریز ۱۱۰ ولتی خارجی وصل شود. با این حال، مدیران جنرال موتورز تصمیم گرفتند به این خودرو اعتماد نکنند و به تولید خودروهای بنزینی ادامه دهند. XP-883 هرگز به مرحله تولید انبوه نرسید.
۱۹۷۰ بحران نفت
در سال ۱۹۷۳ و با تحریم نفت، قیمت نفت سر به فلک کشید و منابع نفتی در آمریکا به شدت کاهش یافت. از آنجایی که اغلب آمریکاییها برای رفتوآمدهای خود به خودروی شخصیشان متکی بودند، کمبود بنزین اقتصاد آمریکا را تحت تاثیر قرار داد. این بحران به شدت بر صنعت خودرو تاثیر گذاشت و شرکتهای خودروسازی میلیاردها دلار هزینه را به تحقیق و توسعه فناوری خودروهای هیبریدی اختصاص دادند.
۱۹۹۷ تولید انبوه
اولین خودروی هیبریدی در جهان که به تولید انبوه رسید، Prius نسل اول بود که در اکتبر ۱۹۹۷ رونمایی شد. کمپانی تویوتا با معرفی Prius در سال ۱۹۹۷، شروعی دوباره برای خودروهای هیبریدی بود، زیرا Prius اولین خودروی هیبریدی قابل قبولی بود که در بازار عرضه میشد. پس از عرضه این خودرو در ایالات متحده در سال ۲۰۰۰، محبوبیت Prius افزایش پیدا کرد. در سال ۱۹۹۹ رقیب تویوتا، شرکت هوندا، با عرضه خودروی Insight تلاش کرد به موفقیت تویوتا دست پیدا کند اما به دلیل محدود بودن قدرت موتور Insight نتوانست موفقیتی کسب کند.
به همین ترتیب Prius تویوتا جایگاه خود را در بازار خودروهای هیبریدی تثبیت کرد و باعث شد با شنیدن کلمه «هیبرید»، اولین چیزی که به ذهن میرسد، Prius باشد.
۲۰۰۳ اتصال به برق
شرکت رنو در سال ۲۰۰۳ فروش Elect’road را آغاز کرد. Elect’road یک ون هیبریدی با قابلیت اتصال به پریز برق بود که مانند XP-883 جنرال موتورز، بدون نیاز به آداپتور و به طور مستقیم به پریز برق وصل میشد. با وجود این که Elect’road اولین خودروی هیبریدی قابل شارژ در نوع خود بود اما تنها ۵۰۰ دستگاه از آن به فروش رسید.
۲۰۱۰ رشد صنعت در آسیا
بسیاری از شرکتها طی سالهای بعد شروع به تولید خودروهای هیبریدی و برقی کردند و بازار به شدت رقابتی شد. انواع مختلفی از خودروهای هیبریدی از جمله خودروهای پلاگین هیبرید یا PHEVها روانه بازار شدند و خودروهای هیبریدی معمولی نیز در اندازههای مختلفی تولید شدند تا مصرفکنندگان محدود به مدلهای کوچکی مثل Prius نشوند. در حال حاضر به قدری خودروهای هیبریدی متنوع و پیشرفته شدهاند که امروزه میتوان هیبرید سدان، SUV یا حتی وانت نیز خریداری کرد.
بازار جهانی خودرو در این سالها به شدت دچار تغییر شد و چین، در سال ۲۰۱۰، با پیشی گرفتن از ایالات متحده آمریکا، لقب بزرگترین بازار خودرو در جهان را از آن خود کرد.
۲۰۱۲ هیبریدیسازی خودروهای SUV
میتسوبیشی اوتلندر پلاگین هیبرید که در سال ۲۰۱۲ رونمایی شد، اولین SUV هیبریدی با قابلیت اتصال به برق (پلاگین هیبرید) بود. این خودرو به دلیل SUV بودن و بهرهمندی از معافیتهای مالیاتی برای خودروهای هیبریدی، محبوبیت زیادی کسب کرد و تا سال ۲۰۱۸، بیش از ۱۰۰هزار دستگاه از این خودرو در اروپا فروخته شد. این عدد تا سال ۲۰۲۲ به بیش از ۳۰۰ هزار دستگاه در سراسر جهان رسید.
۲۰۱۳ سرعت بیشتر
در سال ۲۰۱۳، پورشه، مکلارن و فراری برای اولین بار خودروهای هیبریدی پرچمدار خود را روانه بازار کردند. پورشه 918، مکلارن P1 و LaFerrari رقابتی شدید با یکدیگر داشتند.
۲۰۱۴ یارانه برای خودروهای سبز
در سال ۲۰۱۴، دولت چین برای ارزانتر کردن خودروهای سازگار با محیط زیست، یارانههایی را تصویب کرد تا افراد بیشتری به مقابله با آلایندگیهای شهری ترغیب شوند. این اتفاق منجر به رشد سریع شرکتهای تولیدکننده خودروهای هیبریدی و برقی شد و شرکتهای جدید بسیاری نیز تاسیس شدند.
۲۰۱۸ رکوردشکنی
در سال ۲۰۱۸ تعداد فروش خودروهای تمامبرقی و خودروهای هیبریدی در ایالات متحده به ۲۰۰هزار دستگاه رسید و این روند تا سال ۲۰۲۱ ادامه یافت.
بازار خودروهای هیبریدی در سالهای ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۹
در سال ۲۰۲۳، بازار جهانی خودروهای برقی سبک ۳۵ درصد رشد را تجربه کرد. این اتفاق با فروش ۱۴.۲ میلیون دستگاه خودروی برقی در سراسر جهان رخ داد و ۱۶.۷ درصد از سهم بازار را به فناوریهایی که از خودروهای تمامبرقی و پلاگین هیبرید تشکیل شدهاند، اختصاص داده است.
پیشبینی میشود که تا پایان سال ۲۰۲۴، بازار چین سهم بیشتری از خودروهای پلاگین هیبرید را به خود اختصاص دهد و تامینکنندگان داخلی این کشور، مدلهای جدیدی را روانه بازار کنند. پیشبینیها همچنین حاکی از این هستند که خودروهای برقی در چین، ۴۳ درصد از فروش سال ۲۰۲۵ را به خود اختصاص دهند و تا سال ۲۰۲۹ این عدد به ۶۲ افزایش بیابد.